ERGENE HAVZASI KORUMA EYLEM PLANI KAPSAMINDA YAPIMI PLANLANAN 5 ADET ATIKSU ARITMA TESİSİNİN PROJELENDİRMESİ 01.11.2013

Su Çevre Dergisi Kasım 2013 Röportajı

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında yapımı planlanan 5 adet atıksu arıtma tesisinin projelendirmesi, Enta Mühendislik tarafından gerçekleştirildi. Enta Mühendislik Genel Müdürü Mehmet Yüceyurt, projenin başbakan ve diğer bakanlar tarafından da yakından takip edildiğini, dolayısıyla tesislerin kısa sürede tamamlanacağını düşündüğünü söylüyor…

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında yürütülen, sanayi atıksularının ortak arıtımının sağlanması için 8 adet Organize Sanayi Bölgesinin evsel ve endüstriyel atıksularının arıtılacağı 5 adet atıksu arıtma tesisinin projelendirmesi, Enta Mühendislik tarafından gerçekleştirildi. Projelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı onayları Mayıs ayında tamamlandı. Tesislerin, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın sağlayacağı kredilerle hayata geçeceğini belirten Enta Mühendislik Genel Müdürü Mehmet Yüceyurt, “Dolayısıyla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın da onayı gerekiyordu ve bu sürecin de sonuna geldik” diyor.

Bölgedeki çarpık sanayileşmenin getirmiş olduğu düzensizliği gidermek için kurulan 8 Islah OSB’nin ıslah şartından kurtulabilmesi için arıtma tesislerinin yapılması gerektiğini ifade eden Mehmet Yüceyurt, “Tekirdağ Valiliği’nin açtığı ihaleyi alarak 5 ay gibi kısa bir sürede; 30.000 m3/gün, 37.500 m3/gün, 60.000 m3/gün, 90.000 m3/gün ve 200.000 m3/gün kapasiteli 5 atıksu arıtma tesisinin projesini tamamladık. Sanayi bölgelerinden dördü birbirine çok yakın olduğu için hem ilk yatırım maliyetini hem de işletme maliyetini azaltmak adına bu dört bölgeye ortak tek bir tesis kurmayı teklif ettik ve kabul gördü. Bu projelendirme işiyle, Ergene Havzası Koruma Eylem Planı içerisindeki en önemli görevlerden birini yerine getirmiş olduk” şeklinde konuşuyor.

Yaptıkları proses dizaynlarını, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’na da bir sunum yaparak anlattıklarını sözlerine ekleyen Yüceyurt, şöyle devam ediyor: “Sunumda bakanlık müsteşarlarının yanı sıra konuda uzman olan üniversite hocalarımız da yer alıyordu ve projelerimiz takdirle karşılandı. Zaten bütün çalışmalarımızı valilik ve üniversite işbirliğiyle yaptık. İTÜ Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. İsmail Toröz, yine İTÜ’den Prof. Dr. İsmail Koyuncu ve Ergene bölgesindeki üniversitelerden Namık Kemal Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç Dr. Lokman Tecer gibi çok değerli danışmanlarımız vardı.”

“Projede bizi en çok yoran süreç, teknik konulardan çok projelendirmenin her aşamasında ilgili birimlerin ayrı ayrı onayının alınması oldu. Ancak bu projelerin hayata geçmesi için büyük çaba harcayan Tekirdağ Valimizin destekleriyle bu yorucu ve zorlu süreci de aşmayı başardık.”

“Proje, bizzat başbakanımızın ve diğer bakanlarımızın da takip ettiği bir proje. Dolayısıyla kısa sürede biteceğini düşünüyoruz. Bu yılsonuna kadar ihalesinin yapılması için çalışmalar yürütülüyor. Bürokratik engeller nedeniyle yılsonuna kadar yetişmese bile ocak ayına kadar tesislerin temelleri atılacak”.

“Tesislerde, atıksu arıtma konusunda günümüz teknolojisinde en son sistemi uyguladık. Tesisler İleri Biyolojik Atıksu Prosesi olacak. Çıkışında ihtiyaç olması durumunda kullanılabilmesi için de renk giderim prosesi de yaptık. 5 tesisten 4’ünün çıkış suları kollektörlerle toplanarak yeraltı tünelleriyle Marmara Denizi’ne derin deniz deşarjı yapılacak. Derin deniz deşarjı ile ilgili bütün modelleme çalışmaları, denizde oluşturabileceği kirlilikle ilgili çalışmaların hepsi yapıldı ve limitlerin altında kaldığı görüldü.

“Sadece bir tesisin arıtılmış suyu, kotları kurtarmadığı için Ergene Nehri’ne verilecek. Zaten bu da küçük kapasitelerden bir tanesi. Ergene Nehri’nin doğal kapasitesi, 2,5 m3/sn. Ama şu anda 11 m3/sn akıyor. Hepsi endüstriyel tesislerden ve yakın belediyelerden gelen atıksu. Proje hayata geçtikten sonra Ergene doğal debisine dönecek ve tekrar balık tutulabilecek ortam sağlanmış olacak. Tabi, Ergene Nehri’nin yanı sıra nehrin denize döküldüğü Saros Körfezi de bu projeyle kurtulacak.”

“Arıtma tesislerini dizayn ederken bölgedeki 584 tane firmayı gezdik. Bu firmaların yer aldığı Islah OSB yönetimleriyle toplantılar yaptık. Farklı alanlarda faaliyet gösteren firmalar olduklarından, hepsinden de farklı atıksular çıkıyor. Bunu bir standarta oturtmak için birtakım giriş kriterleri belirledik. OSB yönetimleriyle görüşerek ve ilgili Bakanlığın onayını da alarak ortak bir karara vardık ve bu kriterlerin üstünde atıksu veren olursa ön arıtma isteme kararı alındı.”

“Bölgedeki sanayicilerin hepsi böyle bir çalışmanın içinde olmaktan memnunlar. Başlarda, Türkiye’de böyle bir projenin gerçekleştirilmesinin çok uzun yıllar süreceği düşüncesiyle karamsar bir bakış vardı. Ama özellikle Tekirdağ Valisi Ali Yerlikaya’nın bu projeyi yapmakta ne kadar kararlı olduğunu ve birtakım çalışmaların hızlı yürüdüğünü görünce onlar da desteklemeye başladılar. Tabi, bu noktada Tekirdağ İl Çevre Müdürlüğü’nün bölgede yaptığı sıkı denetimler de etkili oldu.”

“Türkiye şu anda arıtma mezarlığına dönüşme yolunda. Çünkü Türkiye’de çevre firmaları konusunda bir sınıflandırma yok. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı özellikle proje onayları hususunda birtakım kriterler getirdi. Ama bu kriterleri daha da artırmak gerekiyor. Bizim girdiğimiz bir ihaleye daha yeni kurulmuş iki kişilik, hiç iş yapmamış bir firma giriyor ve çok ucuz fiyatlara ihaleyi alıyor. Sonuçta da işlerini o kalitede yapıyorlar. Bunun yanı sıra ülkemiz sanayisi de çok hızlı gelişiyor. Arıtma Tesisini belki 1000 m3/gün kapasitede yapıyorlar ama birkaç sene sonra kapasite artışından dolayı ilave arıtma tesisleri ihtiyacı çıkıyor. Şu anda yeni arıtma tesisleri de yapılıyor ama daha çok mevcut arıtma tesislerinin yenileme ve revizyon işleri ile daha çok karşılaşmaya başladık.”

“Çevre konusu o kadar hassas bir konu ki yapılan hatalardan bizden sonraki nesiller de etkileniyor. Umarım birçok ülkenin sanayileşme sürecinde yapmış olduğu hatalardan dersler alarak benzer hataları biz de yapmayız. Arıtma tesisleri doğru projelendirme ile bir defa yapılmalıdır.”

“Bir çevre firması olarak yurtiçi projelerimizde en önemli sıkıntımız bürokrasi. Onun dışında bizim sektörümüzde çevre konusunda faaliyet gösteren firmalar arasında bir birlik ve dayanışma yok. Yılların getirdiği kötü tecrübeler sonucu, hiçbir firma dernek kurulması gibi bir oluşuma sıcak bakmıyor ama bir taraftan da böyle bir oluşuma ciddi anlamda ihtiyaç var.”

“Türkiye’de en çok yaşadığımız sıkıntılardan biri de ihalelerde karşılaştığımız yeterlilik kriterleri. Bizler, sektörde uzmanlaşmış firmalarız, teknolojik işler yapıyoruz ancak bazı arıtma tesisi projelerinde yeterlilik kriterlerinden dolayı ihalelere katılamıyoruz. Ancak çevreyle alakası olmayan inşaat firmaları bu ihaleye giriyor ve alıyor. Sonuçta da işi bize taşere ediyorlar. Yani biz arıtma firmaları olarak, uzmanlık alanımız olan bir arıtma tesisi projesinde ana yüklenici olmak yerine sektörle ilgisi olmayan firmalara taşeron olmak durumunda kalıyoruz.”

Enta Mühendislik’in, Türkiye’de ve dünyada su ve atıksu arıtımı ağırlıklı olmak üzere çevre teknolojisinin bütün uygulama alanlarında faaliyet göstermek üzere 1994 yılında İstanbul’da kurulduğunu söyleyen Mehmet Yüceyurt, firma hakkında ise şu bilgileri veriyor: “Bugüne kadar Türkiye’de ve dünyanın 12 ülkesinde 400’den fazla projeye imza attık. Daha çok endüstriyel ve evsel atıksu arıtma tesislerinin projelendirmesi, kurulumu, devreye alınması ve işletilmesi gibi alanlarda faaliyet gösteriyoruz ve bu alanda ülkemizde ilk sıralarda yer alıyoruz. Genellikle tekstil, gıda, ağır metal içeren atıksuların kaynaklandığı işletmeler gibi farklı alanlarda faaliyet gösteren fabrikalara veya organize sanayi bölgelerine atıksu arıtma tesisleri kuruyoruz.”

“Yurtiçinde Marmara Bölgesi başta olmak üzere hemen hemen her bölgede atıksu arıtma tesislerimiz var. Yurtdışında da bugüne kadar Irak, Azerbaycan, Pakistan, Gürcistan, Kazakistan, Rusya, Sudan, Etiyopya, Dubai, Seychell Adaları ve Bulgaristan gibi 12 farklı ülkede faaliyetlerimiz oldu. Bunlardan Irak, Pakistan ve Libya’da ise kayıtlı olduk ve temsilciliklerimizle faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Bulgaristan, Rusya, Irak ve Pakistan’da da halen devam etmekte olan projelerimiz var.”

“Türkiye’de Arçelik, Ülker Grubu, Şişecam, Tüprag, Procter & Gamble, Hayat Holding gibi büyük sanayi kuruluşlarına, organize sanayi bölgelerine ve belediyelere arıtma tesisleri yaptık ve yapıyoruz. Bizim en büyük farkımız, yurtdışı faaliyetlerimiz. Yurtdışında irili ufaklı 50’ye yakın proje yaptık ve ülkemizde de en fazla arıtma tesisi ihraç eden firmayız.”