ERGENE HAVZASI KORUMA EYLEM PLANI KAPSAMINDA YAPIMI PLANLANAN 5 ADET ATIKSU ARITMA TESISININ PROJELENDIRMESI 01.11.2013

Su Çevre Dergisi Kasim 2013 Röportaji

Ergene Havzasi Koruma Eylem Plani kapsaminda yapimi planlanan 5 adet atiksu aritma tesisinin projelendirmesi, Enta Mühendislik tarafindan gerçeklestirildi. Enta Mühendislik Genel Müdürü Mehmet Yüceyurt, projenin basbakan ve diger bakanlar tarafindan da yakindan takip edildigini, dolayisiyla tesislerin kisa sürede tamamlanacagini düsündügünü söylüyor…

Ergene Havzasi Koruma Eylem Plani kapsaminda yürütülen, sanayi atiksularinin ortak aritiminin saglanmasi için 8 adet Organize Sanayi Bölgesinin evsel ve endüstriyel atiksularinin aritilacagi 5 adet atiksu aritma tesisinin projelendirmesi, Enta Mühendislik tarafindan gerçeklestirildi. Projelerin Çevre ve Sehircilik Bakanligi onaylari Mayis ayinda tamamlandi. Tesislerin, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanligi’nin saglayacagi kredilerle hayata geçecegini belirten Enta Mühendislik Genel Müdürü Mehmet Yüceyurt, “Dolayisiyla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanligi’nin da onayi gerekiyordu ve bu sürecin de sonuna geldik” diyor.

Bölgedeki çarpik sanayilesmenin getirmis oldugu düzensizligi gidermek için kurulan 8 Islah OSB’nin islah sartindan kurtulabilmesi için aritma tesislerinin yapilmasi gerektigini ifade eden Mehmet Yüceyurt, “Tekirdag Valiligi’nin açtigi ihaleyi alarak 5 ay gibi kisa bir sürede; 30.000 m3/gün, 37.500 m3/gün, 60.000 m3/gün, 90.000 m3/gün ve 200.000 m3/gün kapasiteli 5 atiksu aritma tesisinin projesini tamamladik. Sanayi bölgelerinden dördü birbirine çok yakin oldugu için hem ilk yatirim maliyetini hem de isletme maliyetini azaltmak adina bu dört bölgeye ortak tek bir tesis kurmayi teklif ettik ve kabul gördü. Bu projelendirme isiyle, Ergene Havzasi Koruma Eylem Plani içerisindeki en önemli görevlerden birini yerine getirmis olduk” seklinde konusuyor.

Yaptiklari proses dizaynlarini, Orman ve Su Isleri Bakani Veysel Eroglu’na da bir sunum yaparak anlattiklarini sözlerine ekleyen Yüceyurt, söyle devam ediyor: “Sunumda bakanlik müstesarlarinin yani sira konuda uzman olan üniversite hocalarimiz da yer aliyordu ve projelerimiz takdirle karsilandi. Zaten bütün çalismalarimizi valilik ve üniversite isbirligiyle yaptik. ITÜ Çevre Mühendisligi Bölüm Baskani Prof. Dr. Ismail Toröz, yine ITÜ’den Prof. Dr. Ismail Koyuncu ve Ergene bölgesindeki üniversitelerden Namik Kemal Üniversitesi Çevre Mühendisligi Bölüm Baskani Doç Dr. Lokman Tecer gibi çok degerli danismanlarimiz vardi.”

“Projede bizi en çok yoran süreç, teknik konulardan çok projelendirmenin her asamasinda ilgili birimlerin ayri ayri onayinin alinmasi oldu. Ancak bu projelerin hayata geçmesi için büyük çaba harcayan Tekirdag Valimizin destekleriyle bu yorucu ve zorlu süreci de asmayi basardik.”

“Proje, bizzat basbakanimizin ve diger bakanlarimizin da takip ettigi bir proje. Dolayisiyla kisa sürede bitecegini düsünüyoruz. Bu yilsonuna kadar ihalesinin yapilmasi için çalismalar yürütülüyor. Bürokratik engeller nedeniyle yilsonuna kadar yetismese bile ocak ayina kadar tesislerin temelleri atilacak”.

“Tesislerde, atiksu aritma konusunda günümüz teknolojisinde en son sistemi uyguladik. Tesisler Ileri Biyolojik Atiksu Prosesi olacak. Çikisinda ihtiyaç olmasi durumunda kullanilabilmesi için de renk giderim prosesi de yaptik. 5 tesisten 4’ünün çikis sulari kollektörlerle toplanarak yeralti tünelleriyle Marmara Denizi’ne derin deniz desarji yapilacak. Derin deniz desarji ile ilgili bütün modelleme çalismalari, denizde olusturabilecegi kirlilikle ilgili çalismalarin hepsi yapildi ve limitlerin altinda kaldigi görüldü.

“Sadece bir tesisin aritilmis suyu, kotlari kurtarmadigi için Ergene Nehri’ne verilecek. Zaten bu da küçük kapasitelerden bir tanesi. Ergene Nehri’nin dogal kapasitesi, 2,5 m3/sn. Ama su anda 11 m3/sn akiyor. Hepsi endüstriyel tesislerden ve yakin belediyelerden gelen atiksu. Proje hayata geçtikten sonra Ergene dogal debisine dönecek ve tekrar balik tutulabilecek ortam saglanmis olacak. Tabi, Ergene Nehri’nin yani sira nehrin denize döküldügü Saros Körfezi de bu projeyle kurtulacak.”

“Aritma tesislerini dizayn ederken bölgedeki 584 tane firmayi gezdik. Bu firmalarin yer aldigi Islah OSB yönetimleriyle toplantilar yaptik. Farkli alanlarda faaliyet gösteren firmalar olduklarindan, hepsinden de farkli atiksular çikiyor. Bunu bir standarta oturtmak için birtakim giris kriterleri belirledik. OSB yönetimleriyle görüserek ve ilgili Bakanligin onayini da alarak ortak bir karara vardik ve bu kriterlerin üstünde atiksu veren olursa ön aritma isteme karari alindi.”

“Bölgedeki sanayicilerin hepsi böyle bir çalismanin içinde olmaktan memnunlar. Baslarda, Türkiye’de böyle bir projenin gerçeklestirilmesinin çok uzun yillar sürecegi düsüncesiyle karamsar bir bakis vardi. Ama özellikle Tekirdag Valisi Ali Yerlikaya’nin bu projeyi yapmakta ne kadar kararli oldugunu ve birtakim çalismalarin hizli yürüdügünü görünce onlar da desteklemeye basladilar. Tabi, bu noktada Tekirdag Il Çevre Müdürlügü’nün bölgede yaptigi siki denetimler de etkili oldu.”

“Türkiye su anda aritma mezarligina dönüsme yolunda. Çünkü Türkiye’de çevre firmalari konusunda bir siniflandirma yok. Çevre ve Sehircilik Bakanligi özellikle proje onaylari hususunda birtakim kriterler getirdi. Ama bu kriterleri daha da artirmak gerekiyor. Bizim girdigimiz bir ihaleye daha yeni kurulmus iki kisilik, hiç is yapmamis bir firma giriyor ve çok ucuz fiyatlara ihaleyi aliyor. Sonuçta da islerini o kalitede yapiyorlar. Bunun yani sira ülkemiz sanayisi de çok hizli gelisiyor. Aritma Tesisini belki 1000 m3/gün kapasitede yapiyorlar ama birkaç sene sonra kapasite artisindan dolayi ilave aritma tesisleri ihtiyaci çikiyor. Su anda yeni aritma tesisleri de yapiliyor ama daha çok mevcut aritma tesislerinin yenileme ve revizyon isleri ile daha çok karsilasmaya basladik.”

“Çevre konusu o kadar hassas bir konu ki yapilan hatalardan bizden sonraki nesiller de etkileniyor. Umarim birçok ülkenin sanayilesme sürecinde yapmis oldugu hatalardan dersler alarak benzer hatalari biz de yapmayiz. Aritma tesisleri dogru projelendirme ile bir defa yapilmalidir.”

“Bir çevre firmasi olarak yurtiçi projelerimizde en önemli sikintimiz bürokrasi. Onun disinda bizim sektörümüzde çevre konusunda faaliyet gösteren firmalar arasinda bir birlik ve dayanisma yok. Yillarin getirdigi kötü tecrübeler sonucu, hiçbir firma dernek kurulmasi gibi bir olusuma sicak bakmiyor ama bir taraftan da böyle bir olusuma ciddi anlamda ihtiyaç var.”

“Türkiye’de en çok yasadigimiz sikintilardan biri de ihalelerde karsilastigimiz yeterlilik kriterleri. Bizler, sektörde uzmanlasmis firmalariz, teknolojik isler yapiyoruz ancak bazi aritma tesisi projelerinde yeterlilik kriterlerinden dolayi ihalelere katilamiyoruz. Ancak çevreyle alakasi olmayan insaat firmalari bu ihaleye giriyor ve aliyor. Sonuçta da isi bize tasere ediyorlar. Yani biz aritma firmalari olarak, uzmanlik alanimiz olan bir aritma tesisi projesinde ana yüklenici olmak yerine sektörle ilgisi olmayan firmalara taseron olmak durumunda kaliyoruz.”

Enta Mühendislik’in, Türkiye’de ve dünyada su ve atiksu aritimi agirlikli olmak üzere çevre teknolojisinin bütün uygulama alanlarinda faaliyet göstermek üzere 1994 yilinda Istanbul’da kuruldugunu söyleyen Mehmet Yüceyurt, firma hakkinda ise su bilgileri veriyor: “Bugüne kadar Türkiye’de ve dünyanin 12 ülkesinde 400’den fazla projeye imza attik. Daha çok endüstriyel ve evsel atiksu aritma tesislerinin projelendirmesi, kurulumu, devreye alinmasi ve isletilmesi gibi alanlarda faaliyet gösteriyoruz ve bu alanda ülkemizde ilk siralarda yer aliyoruz. Genellikle tekstil, gida, agir metal içeren atiksularin kaynaklandigi isletmeler gibi farkli alanlarda faaliyet gösteren fabrikalara veya organize sanayi bölgelerine atiksu aritma tesisleri kuruyoruz.”

“Yurtiçinde Marmara Bölgesi basta olmak üzere hemen hemen her bölgede atiksu aritma tesislerimiz var. Yurtdisinda da bugüne kadar Irak, Azerbaycan, Pakistan, Gürcistan, Kazakistan, Rusya, Sudan, Etiyopya, Dubai, Seychell Adalari ve Bulgaristan gibi 12 farkli ülkede faaliyetlerimiz oldu. Bunlardan Irak, Pakistan ve Libya’da ise kayitli olduk ve temsilciliklerimizle faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Bulgaristan, Rusya, Irak ve Pakistan’da da halen devam etmekte olan projelerimiz var.”

“Türkiye’de Arçelik, Ülker Grubu, Sisecam, Tüprag, Procter & Gamble, Hayat Holding gibi büyük sanayi kuruluslarina, organize sanayi bölgelerine ve belediyelere aritma tesisleri yaptik ve yapiyoruz. Bizim en büyük farkimiz, yurtdisi faaliyetlerimiz. Yurtdisinda irili ufakli 50’ye yakin proje yaptik ve ülkemizde de en fazla aritma tesisi ihraç eden firmayiz.”